This is a greek gouri tradition. Gouri is a lucky charm gifted so that the home will be lucky and the family will have prosperity during the new year.
And now that we have made that clear, it’s story time.
Last year, a few days before saying goodbye to 2022, I made the gouri in the first picture as a gift to a friend. He liked it and asked me to make two more similar so that he could buy them for his friends.
I made the two gouria seen in the second picture. Given that they were very simple and fast to make and I got to use the last of my Christmas craft materials for that year, I didn’t charge him much.
A few days later, I checked my bank account and noticed that he had paid me double the price I had asked for.
My first thought was that it was a misunderstanding and when I had given him the original price, he had thought that it was for one gouri and not for both.
I called him and mentioned the ‘mistake’ and he took me by surprise when he told me that the double amount of money was intentional.
His exact words were «I just couldn’t accept that the price was so low. I have plenty of friends that are into crafts and I acknowledge that when something is handmade, it can’t be cheap».
Needless to say, he made my day… and the whole year maybe.
So, my story is a reminder to all fellow crafters. Unfortunately, it is common that friends and acquaintances won’t be supporting your business and that is not necessarily out of jealousy as many tend to believe. Sometimes they just won’t be able to appreciate a handmade product when compared to one of mass production. And sometimes maybe they just aren’t in your target market and your product isn’t the right fit for them.
But apart from these people, there will be others who won’t think that your products are expensive, who won’t be asking for a friendly discount and who know the difference between ‘handmade’ and ‘made in China’. These people are your target market.
Wishes for a happy new year 2024 with lots of creativity and business blossom.
Είναι ευρέως γνωστό πως τους φίλους τους διαλέγουμε, τους συγγενείς πάλι όχι. Αρκετά συχνά αυτή η φράση συνοδευόμενη από χειρονομίες και νεύματα τύπου ‘τι να κάνεις τώρα;’ χρησιμοποιείται ως ‘παρηγοριά’ προς όποιον εκφράζει δυσαρέσκεια για την οικογένεια του. Η αλήθεια όμως είναι πως φράσεις σαν αυτή δεν εξυπηρετούν πουθενά.
Το να γεννηθείς σε μια οικογένεια υγιή είναι ευλογία αλλά δυστυχώς, αυτό δεν λαχαίνει σε όλους. Πολλοί έχουν να αντιμετωπίσουν συγγενείς τοξικούς και κακοποιητικούς, σε τέτοιο βαθμό που η μόνη λύση είναι να διακόψουν κάθε επικοινωνία μαζί τους. Και χώρια των τραυμάτων που κουβαλούν από την αλληλεπίδραση με αυτούς τους συγγενείς, έχουν να αντιμετωπίσουν και ανθρωπάκια που επιδιώκουν να τους δημιουργήσουν ενοχές με κουβέντες όπως ‘μα είναι οικογένεια σου’, ‘βάλε νερό στο κρασί σου’, ‘την ξέρεις τώρα την αδερφή σου ότι είναι λίγο περίεργη, τι να κάνουμε;’, ‘η χειρότερη μαμά είναι καλύτερη από την καλύτερη μητριά’, ‘όταν κάνεις κι εσύ παιδιά, θα καταλάβεις…’ και η λίστα δεν έχει τελειωμό από παρόμοιες ασυναρτησίες.
Εν έτει 2023 θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι κανένας δεσμός αίματος δεν είναι ανώτερος, σημαντικότερος της ψυχικής μας υγείας. Επειδή όμως, στην ενοχική κοινωνία της Ελλάδας που η οικογένεια έχει αγιοποιηθεί, αυτό δεν είναι αυτονόητο, ούτε καν αποδεκτό σαν εναλλακτικό σενάριο, καιρός είναι να μπουν τα πράγματα στη θέση τους.
Η οικογένεια είναι πράγματι ένας ιερός θεσμός. Εδώ όμως, είναι απαραίτητη μία διευκρίνιση: η οικογένεια αποτελεί ιερό θεσμό μόνο όταν απαρτίζεται από αγάπη, σεβασμό, ασφάλεια και επικοινωνία. Ο τοξικός συγγενής που δεν σε σέβεται, αγνοεί τα όρια σου, ασκεί βίαιη συμπεριφορά και gaslighting απέναντι σου, δεν αποτελεί οικογένεια. Είναι ένας αδίστακτος άνθρωπος που εκμεταλλεύεται τον οικογενειακό δεσμό νομίζοντας ότι αυτός του παρέχει την ελευθερία να πράττει όπως επιθυμεί χωρίς να υφίσταται συνέπειες. Σε μια τέτοια περίπτωση, έχεις κάθε δικαίωμα να διακόψεις οποιαδήποτε επικοινωνία.
‘Μα είναι η μητέρα σου/ο πατέρας σου/η αδερφή σου/ο αδερφός σου/η θεία σου/ο θείος σου/η γιαγιά σου/ο παππούς σου κτλ κτλ…’. Και; Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχει δικαίωμα να καταστρέφει τη ζωή σου; Η κακοποίηση δεν είναι κακοποίηση άμα διαπράττεται από οικογενειακό πρόσωπο; Ίσα ίσα που σε αυτές τις περιπτώσεις η κακοποίηση είναι χειρότερη. Είναι τρομακτικό ότι συγγενείς που θα έπρεπε να μας αγαπάνε, μας κακοποιούν. Είναι επίσης τρομακτικό ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που είναι έτοιμοι να δικαιολογήσουν αυτές τις κακοποιητικές συμπεριφορές. Έτοιμοι να υπερασπιστούν τον γονιό που χτυπάει το παιδί του… ‘Και εμάς μας χτυπούσαν οι γονείς μας αλλά δεν πάθαμε τίποτα. Μάθαμε να σεβόμαστε’. Έτοιμοι να υπερασπιστούν την αδερφή με την τοξική συμπεριφορά… ‘Τι να κάνουμε… Όλοι έχουμε ελαττώματα’.
Αν δεν είναι αποδεκτό να σε χτυπάει/ να σε χειραγωγεί/να σου ασκεί βία με οποιονδήποτε τρόπο ένας φίλος ή σύντροφος σου, γιατί είναι αποδεκτό όταν το κάνει ένα μέλος της οικογένειας σου; Και γιατί να έχουμε λάθος αν θέλουμε να απομακρυνθούμε από τέτοιους ανθρώπους; Υποτίθεται πως έχουμε το δικαίωμα να διασφαλίζουμε την ψυχική μας ηρεμία. Αν αυτό προϋποθέτει την απομάκρυνση από τοξικούς ανθρώπους- ακόμα και οικογένεια-έτσι πρέπει να γίνει. Δεν υπάρχει λόγος να διατηρούμε σχέσεις που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή μας και δεν μας προσφέρουν απολύτως τίποτα.
Παρότι έχουν υποστεί βία από την οικογένεια τους, κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να κρατήσουν επαφή όσο δύσκολο και αν είναι αυτό. Συνήθως συντρέχει κάποιος λόγος που συνδέει αυτούς τους δύο ανθρώπους, όπως για παράδειγμα κοινή εργασιακή εστία ή φροντίδα ενός ηλικιωμένου γονέα. Και αυτή η επιλογή είναι αποδεκτή. Στην πραγματικότητα όμως, συνήθως πίσω από αυτή την επιλογή κρύβονται ενοχή, έλλειψη αυτοπεποίθησης και μη συνειδητοποίηση της τοξικής κατάστασης.
Η διακοπή σχέσεων με τοξικούς συγγενείς δεν θα έπρεπε να είναι ταμπού. Επιπλέον, είναι άδικο να χαρακτηρίζεται ως εγωιστής και κακός ο άνθρωπος που επιλέγει να πράξει έτσι. Εξάλλου, κανείς δεν επιθυμεί να μην έχει καλές σχέσεις με την οικογένεια του. Αντί να κατηγορούνται αυτοί οι άνθρωποι ως άκαρδοι, ίσως θα ήταν καλύτερα οι κατήγοροι τους να αναλογιστούν ότι για να φτάσει ένας άνθρωπος στο σημείο να απομακρυνθεί από την ίδια του την οικογένεια, συντρέχει σοβαρός λόγος. Η απόφαση διακοπής σχέσεων με μέλη της οικογένειας είναι μια θλιβερή και δύσκολη απόφαση που σίγουρα δεν παίρνεται ελαφρά τη καρδία. Και δεν πέφτει λόγος σε κανέναν να κρίνει αυτή την απόφαση και να επιβαρύνει την ψυχολογία ενός τραυματισμένου ανθρώπου με αχρείαστες παραινέσεις αντί να του προσφέρει συμπόνια.
Αυτή η στάση βέβαια, έχει βαθύτερη αιτία. Οι άνθρωποι που υποστηρίζουν τον κακό συγγενή και χαρακτηρίζουν το θύμα ως ‘υπερβολικό’ ή ‘σκληρόκαρδο’ είναι οι άνθρωποι που υποστηρίζουν τη βία γενικότερα. Αυτό αποδεικνύει η στάση τους. Όταν υποστηρίζουν πως ο βίαιος συγγενής ‘είναι οικογένεια σου’, υποστηρίζουν την συνέχιση της κακοποίησης σου. Υποστηρίζουν πως οφείλεις να συνεχίσεις να υποβάλλεσαι σε κακομεταχείριση.
Καλώς ή κακώς, η ζωή δεν είναι δικαστήριο και ενδεχομένως να μην βρούμε το δίκιο μας όταν αντιμετωπίζουμε τέτοιους ανθρώπους. Ενδεχομένως να μην χρειάζεται κιόλας να αποδείξουμε την αλήθεια μας σε αυτούς που τα λεγόμενα τους θέτουν την ηθική και τις αρχές τους υπό αμφισβήτηση. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να τους εκθέτουμε ευθέως για τα λεγόμενα τους.
Άλλωστε, όσο και να επιμένουν, γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι συναισθηματικά και ψυχολογικά υγιείς άνθρωποι δεν επιδιώκουν να βλάψουν έναν συνάνθρωπο τους, πόσο μάλλον ένα μέλος της οικογένειας τους. Και εάν δεν θα ανεχόμασταν την κακοποίηση από τον τοξικό συγγενή σε περίπτωση που δεν ήταν συγγενής μας, δεν έχουμε κανέναν λόγο να την αποδεχτούμε τώρα που είναι.
Η Άννα, αναισθησιολόγος, βρίσκεται στη φυλακή. Έχει κατηγορηθεί για κατάχρηση της ιατρικής της ιδιότητας πραγματοποιώντας ενεργητική ευθανασία τρεις φορές.
Όπως είναι φανερό, το βιβλίο πραγματεύεται το αμφιλεγόμενο ζήτημα της ευθανασίας. Δεν πρόκειται για εύκολο θέμα και δεν αποτελεί συχνά κεντρική ιδέα σε μυθιστορήματα.
Το «Να θυμηθώ να παραγγείλω» δεν αποπειράται να αγγίξει το ζήτημα με κριτική διάθεση ούτε να το εξετάσει από ηθική σκοπιά. Η διαχείριση του είναι πραγματικά πολύ διακριτική. Εστιάζει στην ανάδειξη της ψυχοσύνθεσης του ανθρώπου που πραγματοποιεί την ευθανασία.
Πράγματι, η εμβάθυνση στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τον χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας είναι τόσο ενδελεχής και το θεωρώ διπλά θετικό γνώρισμα δεδομένου ότι αυτή η εμβάθυνση στη γυναικεία ψυχοσύσταση επετεύχθη από άντρα συγγραφέα.
Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και εναλλάσσεται ανάμεσα στο παρόν στη φυλακή και στο παρελθόν από όπου αντλούμε υλικό για το πώς έχει δομηθεί η προσωπικότητα της Άννας και το πώς οδηγήθηκε στις επιλογές που έκανε. Προσωπικά, ίσως να ήθελα λιγότερη ανάλυση του όχι τόσο πρόσφατου παρελθόντος της και μεγαλύτερη εστίαση σε ό, τι αφορούσε τις ευθανασίες που πραγματοποίησε. Έμαθα πράγματα για την Άννα που μου ήταν περιττά ενώ θα μπορούσα να είχα μάθει περισσότερα κομβικά για την εξέλιξη της πλοκής στοιχεία.
Η γραφή είναι ρέουσα και απολαυστική. Το μυθιστόρημα επιτυγχάνει τον σκοπό του ο οποίος δεν είναι να δώσει λύσεις και μαθήματα ηθικής ή να σοκάρει αλλά να προβληματίσει.
Δυστυχώς, ενώ διάβαζα το βιβλίο με πραγματική λαχτάρα, αυτή κόπηκε απότομα όταν έφτασα στο τέλος. Ήταν σαν να ακύρωσε ό, τι προηγήθηκε. Έμοιαζε σαν να δόθηκε βιαστικά, σαν να υπήρχε μια προθεσμία και έπρεπε γρήγορα να γεμίσουν οι τελευταίες σελίδες. Ένιωσα σαν να βλέπω μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία όπου τελικά όλα ήταν στη φαντασία του πρωταγωνιστή ή έβλεπε κάποιο όνειρο. Η πιο εύκολη λύση δηλαδή. Πλην του τέλους, είναι ένα καλογραμμένο και ώριμο έργο που μου έδωσε τροφή για σκέψη και με ώθησε να αναζητήσω και άλλα έργα με το ίδιο κεντρικό θέμα.
20.9.1991 ήρθα στον κόσμο. Μέσα σε αυτά τα 32 χρόνια κάποια πράγματα δεν έχουν αλλάξει. Ακόμα αγαπάω τις γάτες και τα βιβλία. Η ευαισθησία είναι ακόμα η μεγαλύτερη μου δύναμη. Ακόμα πιστεύω στις νεράιδες όσο και να με έχουν κοροϊδέψει κάποιοι για αυτό.
Στα 32 μου είμαι ακόμα το ίδιο ατελής όσο ποτέ άλλοτε μα δεν με ενδιαφέρει πια. Δεν υστερώ σε αυτοπεποίθηση πια. Δεν νιώθω πια ότι δεν είμαι αρκετή, ότι αξίζω ό,τι κακό μου έχει συμβεί.
Από αυτό καταλαβαίνει κανείς πόσο έχει ωριμάσει. Όταν δεν τιμωρεί πια τον εαυτό του για τις ατέλειες του, τα λάθη του. Αντίθετα, κάνει ειρήνη με τον εαυτό του, προστατεύει το παιδί μέσα του, αγαπάει τον εαυτό του και νιώθει άνετα να ανακαλύπτει νέες του πτυχές. Δέχεται ότι δεν τα γνωρίζει όλα και είναι ανοιχτός σε νέα μαθήματα ζωής.
Με αφορμή λοιπόν, τα 32α γενέθλια μου, επέλεξα 32 μαθήματα ζωής που έχω λάβει μέχρι τώρα.
Δεν μπορείς να επιλέξεις την οικογένεια σου αλλά μπορείς να επιλέξεις να διακόψεις επαφές με τα τοξικά μέλη της.
Το κλάμα και η ευαισθησία δεν είναι σημάδια αδυναμίας αλλά συναισθηματικής ευκινησίας. Η δημιουργία μιας υγιούς σχέσης με τα συναισθήματα μας είναι ζωτικής σημασίας. Εάν οι άλλοι νιώθουν άβολα όταν εκφράζουμε τα συναισθήματα μας, είναι δικό τους θέμα.
Δεν χρειάζεται να συγχωρήσεις όσους σε πλήγωσαν ώστε να νιώσεις ελεύθερος. Ο πόνος και ο θυμός απαλύνονται με τον καιρό χωρίς να χρειαστεί να συγχωρήσεις απαράδεκτες συμπεριφορές.
Το να θέτει κανείς όρια είναι σημαντικό. Ο σκοπός των ορίων είναι να προστατεύουν εμάς, όχι να προσβάλλουν ή να απειλούν τους άλλους.
Είναι ΟΚ να ζητάς βοήθεια.
Δεν μπορείς να κατακτήσεις την τελειότητα και αυτό είναι επίσης ΟΚ.
Εμπιστεύσου το ένστικτο σου.
Η ζωή δεν είναι διαγωνισμός και δεν υπάρχει κάποια στάνταρ ηλικία στην οποία θα πρέπει να είσαι πετυχημένος ή χαρούμενος. Μπορείς να τα καταφέρεις στα είκοσι σου, μπορείς να τα καταφέρεις στα τριάντα σου, στα σαράντα σου, στα σαράντα σου, στα πενήντα σου… Οποτεδήποτε. Είναι μάταιο να συγκρίνεις την πορεία σου με αυτή κάποιου άλλου. Κάθε πορεία ζωής είναι μοναδική, ο καθένας μας κουβαλάει διαφορετικές εμπειρίες που έχουν διαμορφώσει εμάς και τη ζωή μας.
Να πιστεύεις στη μαγεία.
Δεν είναι απαραίτητο ότι επειδή φέρεσαι στους ανθρώπους με σεβασμό και καλοσύνη, εκείνοι θα κάνουν το ίδιο. Παρόλ’αυτά οφείλεις να φέρεσαι πάντα με καλοσύνη.
Η ψυχοθεραπεία είναι η καλύτερη επένδυση που μπορείς να κάνεις.
Η τέχνη και τα βιβλία κάνουν τη ζωή πολύ καλύτερη.
Είσαι πιο δυνατός από όσο νομίζεις.
Αν κάποιος κατάφερε να σε χειραγωγήσει, δεν σημαίνει ότι είσαι χαζός. Συνήθως, το να είναι κανείς άνθρωπος με ενσυναίσθηση τον καθιστά τον καλύτερο στόχο των τοξικών ανθρώπων. Είναι το μεγαλύτερο σου προτέρημα που τους ελκύει.
Μην το παίρνεις προσωπικά αν ένας τοξικός άνθρωπος είναι κακός μαζί σου. Δεν είσαι μόνο εσύ το θέμα. Οι τοξικοί άνθρωποι ζηλεύουν οποιονδήποτε έχει όσα δεν έχουν εκείνοι.
Το να περνάς χρόνο με τον εαυτό σου δεν αποτελεί μοναξιά αλλά αυτοφροντίδα.
Η ειλικρίνεια και η υπομονή είναι δύο αρετές που πρέπει να έχεις στη ζωή σου.
Μην συμβιβάζεσαι με μετριότητες επειδή λαχταράς συντροφικότητα. Αξίζεις καλύτερα από τοξικούς συντρόφους και φίλους.
Η υγεία σου, τόσο φυσική όσο και ψυχική πρέπει να είναι η προτεραιότητα σου. Να σέβεσαι, να θρέφεις, να προστατεύεις το σώμα σου και την ψυχή σου.
Μην αναβάλλεις πράγματα που ξέρεις ότι θα σε κάνουν χαρούμενο με την αιτιολογία ότι δεν αισθάνεσαι έτοιμος. Ποτέ δεν θα νιώσεις 100% έτοιμος να γίνεις γονιός, να ξεκινήσεις μια επιχείρηση, να κάνεις μια επένδυση. Βγες από τη ζώνη ασφαλείας σου. Μπορεί να σε κρατάει ασφαλή μα σε κρατάει και στάσιμο. Η αμφιβολία και ο φόβος είναι πιο καταστροφικοί από την αποτυχία.
Μην παρατάς τα όνειρα σου. Δεν θα τα καταφέρεις με την πρώτη προσπάθεια. Απλώς συνέχισε.
Η εκπαίδευση είναι σημαντική μα ένα πτυχίο πανεπιστημίου δεν καθορίζει την αξία σου. Επίσης, η έλλειψη του δεν σε κάνει κατώτερο.
Μάθαινε κάτι καινούριο κάθε μέρα.
Δεν αφορούν όλα εσένα. Δεν είσαι το επίκεντρο του κόσμου και δεν είσαι απαραίτητα εσύ ο λόγος που κάποιος είναι θλιμμένος, θυμωμένος, απόμακρος.
Να βοηθάς τους γύρω σου, γνωστούς και μη. Οι καλές πράξεις είναι αυτές που κάνουν τον κόσμο μας πραγματικά καλύτερο.
Οι άνθρωποι αλλάζουν. Οι ανάγκες, τα θέλω μας αλλάζουν. Οι σχέσεις είναι ζωντανοί οργανισμοί μα δεν ζουν για πάντα. Κάποιες σχέσεις και φιλίες θα λήξουν ακόμη και αν υπάρχει αγάπη.
Η ζωή είναι όντως μικρή και κυλάει πολύ γρήγορα οπότε απόλαυσε την όσο μπορείς.
Μην θεωρείς τίποτα δεδομένο.
Να είσαι ευγνώμων. Για τους ανθρώπους στη ζωή σου, για το φαγητό στο τραπέζι σου, την στέγη πάνω από το κεφάλι σου. Πολλοί άνθρωποι δεν είναι το ίδιο τυχεροί.
Η ζωή δεν είναι δίκαιη. Ίσως αυτή είναι η πιο δυσκολοχώνευτη αλήθεια. Στην πορεία της θα υπάρξουν κακές μέρες, ακόμη και τραγικές μέρες. Δεν είσαι ο μόνος. Η νοοτροπία ‘Γιατί σε μένα;’ είναι ανόητη και άδικη. Κανείς δεν τιμωρεί εσένα συγκεκριμένα και κανείς (Θεός, σύμπαν, ζωή, όπως θες πες το) δεν σου χρωστάει κάτι καλύτερο.
Μην αναζητάς επιβεβαίωση από τους γύρω σου. Μέσα σου πρέπει να την αναζητήσεις. Άλλωστε ποτέ δεν θα είσαι αρεστός σε όλους.
Αν έχεις έναν σύντροφο που σε αγαπάει ανιδιοτελώς, σε κάνει να αισθάνεσαι ασφαλής και βγάζει τον καλύτερο σου εαυτό (και αντίστροφα είσαι και εσύ ένας τέτοιος σύντροφος, τότε έχεις τα πάντα.
Γενική καθαριότητα στο σπίτι μην τυχόν και μας βρει το νέο έτος βρώμικους ή ακόμα χειρότερα μας θεωρήσουν οι καλεσμένοι μας ανοικοκύρευτους, ενδελεχής προγραμματισμός του εορταστικού τραπεζιού προκειμένου να εντυπωσιάσουμε τους ίδιους αυτούς καλεσμένους, αγχώδης αναζήτηση των τέλειων δώρων λίγες στιγμές προτού κλείσουν τα καταστήματα…
Κάπως έτσι είναι η παραμονή Πρωτοχρονιάς για τον περισσότερο κόσμο: έχοντας ως επίκεντρο της τους άλλους. Και όχι μόνο η παραμονή Πρωτοχρονιάς αλλά και όλη μας η ζωή γενικότερα φαίνεται να περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα που ορίζουν οι άλλοι για μας και έχει έναν μόνο σκοπό: το να κερδίσουμε την αποδοχή τους.
Πασχίζουμε τόσο να δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό, να προσφέρουμε βοήθεια, να είμαστε καλοί ακροατές, να υποστηρίζουμε, να κρατάμε μέσα μας πίκρες προκειμένου να μην δυσαρεστήσουμε τους άλλους, να…να… να… Και τις περισσότερες φορές είμαστε οι μόνοι που προσπαθούμε, οι μόνοι που δίνουμε. Και όχι μόνο δεν παίρνουμε τίποτα σε αντάλλαγμα αλλά ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια εμετική αχαριστία που μας βάζει στη διαδικασία να αμφιβάλλουμε για το κατά πόσο αξίζει τελικά να είμαστε καλοί. Αρχίζουμε και εξετάζουμε το ενδεχόμενο να παγώσουμε τα συναισθήματα μας και να κοιτάμε μόνο τον εαυτό μας νομίζοντας ότι είναι καλύτερα να απέχουμε από όλους και από όλα.
Εδώ λοιπόν, υπεισέρχεται και το μεγαλύτερο μάθημα που έλαβα το 2022. Το μάθημα αυτό αποτελεί και μια από τις πιο δυσκολοχώνευτες αλήθειες της ζωής: Το ότι είσαι καλός άνθρωπος δεν σημαίνει ότι οι άλλοι θα σου φερθούν καλά. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι εσύ πρέπει να πάψεις να φέρεσαι με καλοσύνη. Ίσα ίσα που οφείλεις να συνεχίσεις να είσαι δοτικός, ανιδιοτελής, δίχως κακία μέσα σου. Όχι για τους άλλους αλλά για τον εαυτό σου. Γιατί σε τελική ανάλυση, δεν νομίζω ότι θέλεις να ζεις σε έναν κόσμο όπου ο καθένας κοιτάει την πάρτη του. Και σίγουρα δεν θα συμβούλευες ποτέ το παιδί σου να γίνει ένας τέτοιος άνθρωπος.
Η καλοσύνη είναι πανίσχυρη και συνάμα τόσο απλή. Ξεκινάει από απλές πράξεις. Καλημέρισε τον υπάλληλο στο κατάστημα που θα μπεις, κράτησε την πόρτα ανοιχτή και για τον άνθρωπο που έρχεται από πίσω σου, διευκόλυνε τον εργαζόμενο και επίστρεψε στη θέση τους τα πράγματα που δεν θέλεις τελικά να αγοράσεις αντί να τα παρατήσεις όπου να ‘ναι, κέρασε ένα καφέ τον συνάδελφο σου, δώρισε λουλούδια σε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Έτσι κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.
Και ας είναι στραβωμένος ο υπάλληλος και δεν απαντήσει, και ας μην σε ευχαριστήσει ο άνθρωπος για τον οποίο κράτησες την πόρτα, και ας μην μάθει ποτέ κανείς για τη μικρή σου καλή πράξη, και ας μην σε κεράσει την επόμενη φορά ο συνάδελφος, και ας μην σου ανταποδώσει το αγαπημένο σου πρόσωπο. Είναι αρκετοί αυτοί που δεν θα εκτιμήσουν την προσφορά σου αλλά είναι περισσότεροι εκείνοι που αξίζουν την καλοσύνη σου. Και πάνω από όλα, την αξίζεις εσύ ο ίδιος.
Ο Jack και η Mabel, ένα μεσήλικο ζευγάρι του 1920 αποφασίζει να ξεκινήσει μια νέα ζωή στην Αλάσκα σε μια προσπάθεια να απομονωθούν από ό,τι τους θυμίζει καθημερινά τον χαμό του παιδιού τους.
Τη μέρα που πέφτει το πρώτο χιόνι και προμηνύει τον ερχομό του βαρύ χειμώνα, δημιουργούν έναν χιονάνθρωπο έτσι ώστε να θυμίζει μικρό κορίτσι. Του φορούν τα γάντια και το κασκόλ της Mabel. Την επόμενη μέρα, ο χιονάνθρωπος εξαφανίζεται και το ζευγάρι αντιλαμβάνεται την παρουσία ενός κοριτσιού που κινείται ανάμεσα στα δέντρα και φοράει τα γάντια και το κασκόλ της Mabel.
Τι έχει συμβεί; Ζωντάνεψε ο χιονάνθρωπος; Πρόκειται για δύο γεγονότα που δεν συνδέονται μεταξύ τους; Είναι ψευδαισθήσεις από το πένθος; Ή ψευδαισθήσεις από το σύνδρομο εγκλεισμού; Ή μήπως εμπλέκεται η μαγεία; Άλλωστε, το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από το ρωσικό παραμύθι Снегурочка (Σνεγκούροτσκα ή η Κόρη του Χιονιού).
Μπορεί κανείς να μαντέψει πως ένα από τα κύρια θέματα του βιβλίου είναι η οικογένεια. Ο Jack και η Mabel έχουν προσδιορίσει τις προσωπικότητες τους με μόνο γνώμονα την απώλεια του παιδιού τους με αποτέλεσμα η έννοια της οικογένειας να έχει οδυνηρή χροιά για εκείνους. Πέρα από την οικογένεια, θίγονται οι έννοιες της αγάπης και της επιβίωσης. Τόσο της πρακτικής επιβίωσης, όπως σε ένα άγριο μέρος όσο και της επιβίωσης από το άγχος, τον πόνο και τα προβλήματα της ζωής.
Το βιβλίο The snow child δεν είναι ένα βιβλίο που βρίθει σκηνών δράσης που εξυπηρετούν την πλοκή. Αντίθετα, επικεντρώνεται στην απεικόνιση της άγριας ομορφιάς των τοπίων της Αλάσκας και την σκληρή ζωή σε αυτήν. Συνήθως με κουράζουν οι εκτενείς περιγραφές της φύσης αλλά στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν απολαυστικές. Ίσως γιατί τρέφω και μια ιδιαίτερη αγάπη για το χιόνι.
Εκτός από τις περιγραφές όμως, αυτό που πραγματικά είναι η βάση όλου του βιβλίου και διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον είναι η σκιαγράφηση των χαρακτήρων. Αναπτύσσονται καθώς η ιστορία προχωράει και η ψυχοσύνθεση τους γίνεται κατανοητή χωρίς καν να χρειάζεται η συγγραφέας να κατονομάσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Ακόμα και μέσα από σκηνές όπου οι πρωταγωνιστές παραμένουν σιωπηλοί, ο αναγνώστης είναι σε θέση να αντιληφθεί όλα όσα χρειάζεται να αντιληφθεί ούτως ώστε να τους συναισθανθεί.
Το βιβλίο εκδόθηκε το 2012 και ήταν ανάμεσα στα επικρατέστερα για το βραβείο Pulitzer στην κατηγορία του μυθιστορήματος. Δεν έχει μεταφραστεί (ακόμα) στα ελληνικά αλλά το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όσους έχουν τη δυνατότητα να το διαβάσουν στα αγγλικά. Είναι ένα βιβλίο μοναδικό. Το μόνο ‘αρνητικό’ που θα μπορούσα ίσως να αναφέρω είναι ο επίλογος. Κατά τη γνώμη μου δεν προσθέτει κάτι στην ιστορία. Το βιβλίο ήταν ήδη ολοκληρωμένο χωρίς την προσθήκη του επιλόγου.
Ένα χρόνο πριν, αυτή ήταν η πρώτη μου εικόνα καθώς έφθανα στο Ελσίνκι, τον νέο τόπο κατοικίας μου.
Από τότε που ήμουν μικρή, όποτε αναφερόμουν στην ελληνοφινλανδική καταγωγή μου, το συνηθέστερο σχόλιο που εισέπραττα ήταν ‘Τι κάνεις στην Ελλάδα; Γιατί δεν φεύγεις στη Φινλανδία; Είναι πολύ πιο οργανωμένη χώρα».
Γεννημένη και μεγαλωμένη μια ολόκληρη ζωή στην Ελλάδα, μια τόσο μεγάλη αλλαγή ήταν πιθανό σενάριο μόνο στην περίπτωση που θα έφτανα στο σημείο να πεινάσω. Και η αλήθεια είναι ότι ένιωθα κάπως ενοχικά για αυτή μου την επιλογή. Το να έχει κάποιος δύο πατρίδες είναι μεν μεγάλο δώρο αλλά και μεγάλο ζόρι. Η καρδιά σου είναι πάντα διχασμένη στα δύο και σε όποια από τις δύο πατρίδες σου να είσαι, νιώθεις ξένος.
Δεν έφτασα στο σημείο να πεινάσω στην Ελλάδα. Έφτασα όμως, στο σημείο να δυσανασχετήσω τόσο που να πνίγομαι και να χρειάζομαι απεγνωσμένα μια αλλαγή. Δυσανασχέτησα με τα εργασιακά στην Ελλάδα, με τον κάθε άσχετο που το παίζει επιχειρηματίας και εκμεταλλεύεται τους υπαλλήλους του προκειμένου να βάλει περισσότερα χρήματα στην τσέπη του. Δυσανασχέτησα με το υπανάπτυκτο κράτος, τις μηδενικές παροχές. Δυσανασχέτησα με τη νοοτροπία των νεοελλήνων: την κουτοπονηριά, το κουτσομπολιό, την κακία, την έλλειψη σεβασμού. Δυσανασχέτησα με την ευθυνοφοβία, τη μόνιμη απόδοση ευθυνών στην πολιτική κατάσταση της χώρας αντί ο καθένας να κοιτάξει πώς έχει συμβάλλει στη διαιώνιση αυτού του χάους.
‘Να κοιτάξεις να μπεις στο δημόσιο, θα πληρώνεσαι για να κάθεσαι’, ‘Εσύ θα αλλάξεις τον κόσμο;’, ‘Κοίτα τη δουλειά σου και άσε τον γείτονα να παιδεύεται. Τι μας νοιάζουν εμάς τα προβλήματα του;’. Κουβέντες ριζωμένες βαθιά στην καθημερινότητα μας. Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν πάμε μπροστά.
Δυσανασχέτησα που ενώ πόσοι συνομήλικοι μου αξίζουν κάτι καλύτερο, δεν το βρίσκουν εδώ. Με μισθούς των 500 ευρώ και ενοίκια των 400+ για τρώγλες, είναι τουλάχιστον θράσος να αναρωτιέται η πολιτεία γιατί οι νέοι μένουν ακόμα με τους γονείς τους, γιατί δεν προχωρούν στη ζωή τους και γιατί υπάρχει τέτοια υπογεννητικότητα.
Φυσικά, το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις. Η Ελλάδα δεν έχει μονάχα αρνητικές πτυχές. Αντίστοιχα και η Φινλανδία δεν έχει μόνο θετικές πτυχές. Μεταξύ άλλων, το κλίμα της χώρας είναι ενεργειακά απαιτητικό και η προσαρμογή είναι μια πρόκληση για τη βιολογία του ανθρώπινου σώματος.
Από την άλλη, το κλίμα της Ελλάδας είναι αξιοζήλευτο. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν παρήγορο όταν η αμοιβή μου ήταν τρεις και εξήντα ενώ έδινα το 110% του εαυτού μου ούτε όταν έπρεπε να επισκεφτώ δημόσια υπηρεσία. Δεν με γεμίζει, δεν μου αρκεί και δεν με πείθει πια το ‘Σαν την Ελλάδα δεν έχει’.
Τον δρόμο μου τον βρήκα και η ζωή που ονειρευόμουν δεν πήρε σάρκα και οστά στην Ελλάδα αλλά στη Φινλανδία. Και είμαι βαθύτατα ευγνώμων για όλα. Είκοσι εννιά χρόνια έμεινα στην Ελλάδα αλλά ήδη μέσα στον πρώτο μήνα διαμονής μου στη Φινλανδία έλαβα πολλά περισσότερα. Ένιωσα αμέσως ότι βρίσκομαι στο σπίτι μου. Κατέληξα να αναρωτιέμαι γιατί δεν είχα έρθει νωρίτερα.
Εδώ υπεισέρχεται ένα από τα αγαπημένα μου γνωμικά: ‘Όλα γίνονται για κάποιον λόγο’. Αν δεν ήταν ο κορονοϊός, θα είχα φύγει ήδη από τον Αύγουστο του 2020. Αν είχα φύγει τότε όμως, δεν θα γνώριζα τους ανθρώπους που γνώρισα. Και πιστεύω βαθιά ότι κάθε άνθρωπος που εμφανίζεται στη ζωή μας έχει κάποιο λόγο. Όπως και η χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί.
Βρίσκομαι στη Φινλανδία λοιπόν, εδώ και ένα χρόνο. Η αρχή ήταν δύσκολη όπως είναι αναμενόμενο. Ακόμα και για μένα που μιλάω τη γλώσσα και η φινλανδική κουλτούρα και νοοτροπία μου είναι γνώριμες. Με τον καιρό προσαρμοζόμουν όλο και περισσότερο και αποκτούσα τη ζωή που ονειρευόμουν και μου αξίζει. Και είναι μονάχα ο πρώτος χρόνος. Μόλις ξεκίνησε το ταξίδι.
Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξη για το μέλλον στην Ελλάδα. Παρόλ’ αυτά εύχομαι το 2022 να είναι μια χρονιά με θετικές αλλαγές και ελπίδα. Να έχετε δύναμη και θάρρος να αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες και να διεκδικείτε όσα σας αξίζουν. Ιδανικά θα ήταν να μην χρειάζονταν δύο βαλίτσες και ένα διαβατήριο προκειμένου να βρείτε την ευτυχία. Πολύ πιθανό όμως, αυτό να είναι το μέλλον για πολλούς ακόμα Έλληνες. Εάν είναι και το δικό σας, δεν έχω παρά να ευχηθώ καλή επιτυχία!
Η αντίστροφη μέτρηση για τον αποχαιρετισμό του 2021 δεν αργεί αλλά δεν φαίνεται να συνοδεύεται από τον ενθουσιασμό που συνηθίζουμε να βιώνουμε στην αλλαγή του χρόνου . Εδώ και δύο χρόνια οι ζωές μας έχουν αλλάξει ριζικά λόγω της πανδημίας του Covid- 19. Όπως το 2021 ήρθε σαν φυσική συνέχεια του 2020, το ίδιο αναμένεται και για το 2022. Δεν υπάρχουν υψηλές προσδοκίες και τολμηρή αισιοδοξία όπως κάποτε.
Όσο δυσχερείς και αν είναι όμως, οι διεθνείς εξελίξεις και όσο και αν η κατάσταση που βιώνουμε αποτελεί τροχοπέδη για τα σχέδια μας, πάντα υπάρχει κάτι θετικό να κρατήσουμε από τη χρονιά που τελειώνει. Ακόμη και αν αυτό φαντάζει μικρό, ακόμη και αν θεωρείται δεδομένο.
Καθώς μιλούσα σήμερα με μια φίλη και η καθεμιά έκανε τον απολογισμό της για τη χρονιά που πέρασε, ήταν ολοφάνερο ότι το 2021 δεν ήταν η τυχερή της χρονιά. Ωστόσο, δεν πτοείται. Ξέρει ότι ήταν μια άσχημη χρονιά, όχι μια άσχημη ζωή. Έχοντας επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητες της, έχοντας ξεπεράσει το σοκ και δίχως να έχει προκαταλήψεις και απαιτήσεις, είναι έτοιμη για τη διαδρομή που της επιφυλάσσει το 2022.
Όσο για το δικό μου 2021, ήταν ένα ξεχωριστό έτος. Ήταν η χρονιά που η ζωή μου ξεκίνησε από την αρχή. Ήδη από τις πρώτες μέρες του ήρθε μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή μου που με την σειρά της έφερε και άλλες αμέτρητες αλλαγές. Στην αρχή συνοδεύτηκαν με πολύ άγχος. Αυτή ήταν και η πρόκληση για τη φετινή χρονιά. Εγώ, ένας αγχώδης άνθρωπος να πάψω να είμαι τόσο αγχώδης. Φαντάζει ακατόρθωτο μα με περηφάνεια συνειδητοποιώ ότι πλέον δεν είμαι στο ίδιο σημείο που ήμουν κάποτε.
Αυτός είναι και από τους μεγαλύτερους μου φόβους: να μένω στάσιμη. Κάθε χρόνο ο μόνος σίγουρος στόχος μου ήταν στο τέλος να μην βρίσκομαι στο ίδιο σημείο με πέρσι. Το 2021 αυτός ο στόχος επετεύχθη με το παραπάνω καθώς ήταν η χρονιά της εξέλιξης σε κάθε τομέα.
Έχω μια δουλειά που αγαπώ και ταιριάζει στην προσωπικότητα μου, συναισθηματικά είμαι πλήρης γιατί έχω τον πιο ξεχωριστό σύντροφο και τους πιο υπέροχους φίλους. Επιπλέον, η καθημερινότητα μου είναι δημιουργική και μετά από μια μεγάλη παύση, η δίψα μου για τα βιβλία έχει επιστρέψει πιο δυναμική από ποτέ.
Τη ζωή που απέκτησα φέτος δεν θα την είχα όμως, αν δεν είχα το σπίτι μου. Θεωρούμε αυτονόητο το να έχουμε μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας. Εκτός αυτού, μερικές φορές εστιάζουμε στο πρακτικό κομμάτι του σπιτιού μας και όχι τόσο στο συναισθηματικό.
Για μένα το σπίτι είναι συναίσθημα. Είναι ασφάλεια, ειρήνη, ελευθερία. Και πολλές φορές η ελευθερία ξεκινάει με έναν άδειο χώρο που κοσμείται μονάχα από ένα κρεβάτι και ίσως δύο τρία έπιπλα ακόμη ή ούτε αυτά. Κάπως έτσι ήταν και η δική μου αρχή.
Με τον καιρό, το σπίτι μου έπαιρνε τα χρώματα μου και γινόταν το πιο όμορφο σε όλο τον κόσμο. Επειδή όμως, ήταν η χρονιά της εξέλιξης, δεν θα μπορούσε να μην γίνει μια αλλαγή και σε αυτόν τον τομέα. Ήρθε κάποτε η στιγμή που τα όνειρα μου και η ζωή μου χρειάζονταν περισσότερο χώρο. Έτσι, βρέθηκα λίγο πριν την εκπνοή του 2021 σε καινούριο σπίτι με τον αρραβωνιαστικό μου.
Ανέκαθεν λαχταρούσα να μένω στο δικό μου σπίτι. Τώρα πια που το έχω, καταλαβαίνω ακόμα περισσότερο την αξία του. Είτε μόνη μου είτε με συγκάτοικο, το κυριότερο αγαθό που φυλάει το σπίτι μου είναι η ηρεμία μου. Για μένα η ηρεμία αποτελεί κύρια προϋπόθεση για την ευτυχία.
Για το 2022 λοιπόν, σκοπεύω να διατηρήσω αυτή την ηρεμία. Εύχομαι και σε σας να γεμίσετε το σπίτι σας με ηρεμία, αγάπη, όμορφες αναμνήσεις με ανθρώπους συνεννοήσιμους, καλόκαρδους που σας αγαπούν και τους αγαπάτε αληθινά.
Οι τελευταίες χρονιές εκτός από μαυρίλα, μας έχουν δώσει την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας και να εκτιμήσουμε περισσότερο το σπίτι μας. Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να πάει χαμένη.
Για μένα το σπίτι είναι συναίσθημα. Είναι αγάπη. Για μένα το σπίτι είναι άνθρωπος. Για μένα το σπίτι είναι ο άνθρωπος μου, ο έρωτας μου. Εσύ είσαι το σπίτι μου…
Δυστυχώς, για μένα ο Αύγουστος δεν ήταν καλός μήνας για ανάγνωση βιβλίων. Όσα επέλεξα δεν κατάφεραν να με αγγίξουν.
Δεν πειράζει. Ο επόμενος μήνας αναμένεται καλύτερος. Υπάρχουν πολλά ακόμη βιβλία να διαβαστούν. 🙂
Τίτλος: The things they carried
Ελληνικός τίτλος: (Μη διαθέσιμο)
Συγγραφέας: Tim O’ Brien
Εκδόσεις: Fourth Estate Ltd
Το βιβλίο ‘The things they carried’ είναι μια συλλογή από σύντομες ιστορίες από τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι οποίες ενδέχεται να αληθεύουν αλλά μπορεί και όχι, όπως υπαινίσσεται ο συγγραφέας. O Tim O’ Brien ήταν στρατιώτης στον συγκεκριμένο πόλεμο και μέσω της πρωτοπρόσωπης αφήγησης μας μεταφέρει τις προσωπικές του εμπειρίες αλλά και τις εμπειρίες άλλων στρατιωτών.
Μέσα από όλες τις ιστορίες, που συνδέονται μεταξύ τους, ο αναγνώστης μπορεί να νιώσει τη φρίκη του πολέμου. Οι νεαροί στρατιώτες δεν κουβαλούσαν μονάχα πράγματα. Το βαρύτερο φορτίο τους ήταν τα συναισθήματα τους. Ενοχή, αμφιβολία, θάρρος, οργή, φόβος, νοσταλγία για το σπίτι τους, πόνος για την απώλεια των φίλων τους. Το βιβλίο λοιπόν, δεν αναλώνεται σε πολιτικές και ιστορικές αναφορές αλλά στα ανεπούλωτα συναισθηματικά τραύματα των στρατιωτών.
Το βιβλίο συμπεριλήφθη στη λίστα με τα απαγορευμένα λόγω του σεξουαλικού και βίαιου περιεχομένου του. Η αλήθεια είναι πως είναι ένα βιβλίο βαρύ, σκληρό και ωμό. Περιλαμβάνει ανατριχιαστικές περιγραφές από παραμορφωμένα πτώματα και βασανισμού ζώου μεταξύ άλλων.
Εξαιτίας αυτού, δεν κατάφερα να το ολοκληρώσω και σίγουρα δεν το προτείνω σε όσους δεν έχουν γερό στομάχι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αναμένεται και η ταινία που θα βασιστεί στο βιβλίο. Τα γυρίσματα βρίσκονται σε εξέλιξη και ένας εκ των πρωταγωνιστών θα είναι ο Tom Hardy.
Τίτλος: The catcher in the rye
Ελληνικός τίτλος: Ο φύλακας στη σίκαλη
Συγγραφέας: J. D. Salinger
Εκδόσεις: Little, Brown and Company
Ο ‘φύλακας στη σίκαλη’ είναι η ιστορία του δεκαεξάχρονου Holden Caulfield. Ο Holden έχει κοπεί από τρία διαφορετικά σχολεία και ενώ βρίσκεται στο τέταρτο, λαμβάνει ειδοποίηση πως αποβάλλεται και από αυτό. Αποφασίζει να φύγει από το σχολείο δύο μέρες νωρίτερα από την ημερομηνία που του έχει δοθεί, με σκοπό να εξερευνήσει τη Νέα Υόρκη προτού επιστρέψει στο σπίτι του και αναγκαστεί να αντιμετωπίσει τους γονείς του και να τους πληροφορήσει για τη νέα του αποτυχία.
Από την στιγμή της αναχώρησης του από το σχολείο Pencey μέχρι και λίγο πριν το τέλος του βιβλίου, ο Holden αποζητά απεγνωσμένα την επικοινωνία είτε επιχειρώντας να πάρει τηλέφωνο κάποιον αλλά στο τέλος να μην το κάνει είτε μιλώντας σε κάθε άγνωστο που συναντάει. Εκτός αυτού, επιδιώκει σεξουαλική επαφή με σχεδόν κάθε γυναίκα που συναντάει. Οι περισσότερες από αυτές μάλιστα, είναι αρκετά μεγαλύτερες του. Οι προσπάθειες του αποτυγχάνουν η μία μετά την άλλη καθώς η ανωριμότητα του εκνευρίζει τους άλλους.
Ο ‘φύλακας στη σίκαλη’ θεωρείται ένα δυνατό βιβλίο και ο χαρακτήρας του Holden είναι από τους πιο αγαπητούς της αμερικανικής λογοτεχνίας. Δυστυχώς, δεν μπορώ να συμφωνήσω. Δεν συναισθάνθηκα τον ήρωα και δεν βίωσα μαζί του τις εμπειρίες του. Η συμπεριφορά του είναι παιδαριώδης και δεν φαίνεται να έχει πρόθεση να αλλάξει. Η όλη ιστορία δεν μου φάνηκε ρεαλιστική και στερείται βάθους και κλιμάκωσης.
Η ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου με έκανε να βαρεθώ πολύ.
Τίτλος: The friend
Συγγραφέας: Sigrid Nunez
Ελληνικός τίτλος: Ο φίλος
Εκδόσεις: Riverhead Books
Μία συγγραφέας θρηνεί τον χαμό του καλύτερου φίλου και μέντορα της, ο οποίος ήταν επίσης συγγραφέας. Μετά την κηδεία του, η συγγραφέας συναντά την τρίτη σύζυγο του, η οποία της ζητάει να αναλάβει τη φροντίδα του γέρικου Μεγάλου Δανού σκύλου που είχε υιοθετήσει πρόσφατα ο εκλιπών. Παρότι τα σκυλιά δεν επιτρέπονται στην πολυκατοικία της γυναίκας, εκείνη δέχεται. Έτσι, πέρα από το δικό της πένθος, καλείται να διαχειριστεί και τη θλίψη του σκύλου, του Απόλλωνα.
Έχοντας ολοκληρώσει την ανάγνωση του βιβλίου, έμεινα με μια αίσθηση απροσδιόριστη. Δεν είχα καταλάβει αν μου άρεσε τελικά ή όχι. Το σκεφτόμουν για μέρες ώσπου κατέληξα πως ένιωθα σαν να μην είχα χορτάσει.
Διαβάζοντας την υπόθεση, περίμενα περισσότερα. Οι αναφορές στην καθημερινή ζωή της συγγραφέως, οι αναδρομές από τη ζωή της με τον εκλιπόντα και οι σκόρπιες πληροφορίες για τη λογοτεχνία ήταν περισσότερες από την αναφορά στην σχέση της με τον σκύλο, που υποτίθεται ότι είναι και το θέμα του βιβλίου. Η ιστορία δεν εμβάθυνε καθόλου σε αυτήν.
Επιπλέον, το τέλος ήταν προβλέψιμο και θεωρώ ότι δόθηκε ξεκάθαρα μόνο και μόνο για να αποσπάσει την συγκίνηση του αναγνώστη. Η κυκλική αφήγηση εξυπηρετεί πολλές φορές την πλοκή αλλά στην περίπτωση αυτή, το αποτέλεσμα ήταν η ιστορία μας να μην έχει καμία απολύτως εξέλιξη και να καταλήξει εκεί από όπου είχε ξεκινήσει.
Το βιβλίο ‘Ο φίλος’ αποτελεί περισσότερο μια συλλογή από λογοτεχνικούς ρεμβασμούς παρά μια δομημένη ιστορία. Παρότι οι λογοτεχνικοί ρεμβασμοί και οι αναφορές σε βιβλία και ταινίες είχαν ενδιαφέρον, αυτό δεν ήταν αρκετό για να απολαύσω το συγκεκριμένο βιβλίο.
Η κλεψύδρα μου 